آمار مطالب
آمار کاربران
کاربران آنلاین
آمار بازدید
اهميّت نماز اوّل وقت
در قرآن يكي از خصوصيات اهل ايمان محافظت بر نماز بيان شده است: «و الّذين هم علي صَلواتِهم يحافِظون»[1]مؤمنان كساني هستند كه بر نماز خويش مواظبت دارند و همه اوقات نماز را حفظ مي‌كنند. محافظت نماز، همان توجه ويژه به نماز و عدم سهل‌انگاري در برپايي اين امر مهم است؛ اين محافظت صورتهاي گوناگوني دارد كه يكي از آنها بجا آوردن نماز در اول وقت است.
رسول خدا ـ صلي الله عليه و آله ـ فرمودند: تا انسان مواظب نمازهاي پنج‌گانه در اوقاتش مي‌باشد، شيطان از او مي‌ترسد پس وقتي آن را ضايع ساخت (نمازها را در اوقاتش نخواند)شيطان بر او جرأت نموده و او را به گناهان بزرگ وا مي‌دارد.[2]
امام ششم فرمود: هنگامي كه انسان نماز را در اول وقت خواند، نوري سفيد و پاكيزه به آسمان مي‌رود و مي‌گويد: خدا تو را حفقظ كند كه مرا حفظ كردي و برعكس اگر كسي نسبت به وقت نماز مراقبت نكند سياهي تاريك بالا رفته و مي‌گويد: مرا ضايع ساختي خدا تو را ضايع كند.[3]
جايگاه نماز اوّل وقت بگونه‌اي است كه حتي جهاد و جنگ در راه خدا نيز باعث نمي‌شود تا انسان آنرا از اول وقت به تأخير بيندازد هنگامي كه علي ـ عليه السلام ـ در جنگ صفّين سرگرم نبرد بود در ميان هر دو صف كارزار مواظب وضع آفتاب بود (تا ببيند كه ظهر مي‌شود و نماز ظهر را بخواند) ابن عباس عرض كرد يا اميرالمؤمنين اين چه كاري است؟ فرمود: منتظر زوال هستم تا نماز بخوانم. ابن عباس گفت: آيا حالا وقت نماز است با اين سرگرمي به جنگ. فرمود: چرا با ايشان مي‌جنگيم؟ تنها به خاطر نماز با آنان نبرد مي‌كنيم.[4]
امام حسين ـ عليه السلام ـ نيز در ظهر عاشورا وقتي كه وقت نماز فرا رسيد نماز را به همراه اصحاب در اول وقت اقامه كردند. سعيد بن عبدالله حنفي هنگام نماز امام، جلوي او ايستاد و همه تيرهاي دشمن را كه به سوي امام مي‌آمد به جان خريد تا آنجا كه نماز امام پايان يافت. و او غرق در خون، اولين شهيد نماز در جبهة كربلا شد.[5]
همچنين به تأخير انداختن نماز از اول وقت يكي از مصادبق استخفاف و سبك شمردن نماز است كه در روايات بسياري مورد نكوهش شديد قرار گرفته است. تا جائيكه پيامبر اكرم ـ صلي الله عليه و آله ـ فرمودند: «ليس منّي من استخفّ بصلاته»[6] از (امّت) من نيست كسي كه نماز را سبك بشمارد.
امام صادق ـ عليه السلام ـ نيز در آخرين لحظات زندگي خود خطاب به همه فاميلها و بستگان خود فرمودند:
«إنّ شفاعتنا لاتناولُ مستخنّاً بالصلوة»[7] همانا شفاعت ما (اهل بيت) به كسي كه نماز را سبك بشمارد نمي‌رسد حضرت امام(ره) در كتاب آداب نماز مي‌نويسند: «... پس، از اوقات آن (نماز) حتي‌الامكان محافظت كن. و اوقات فضيلت آن را انتخاب كن كه در آن نورانيّتي است كه در ديگر اوقات نيست. و اشتغالات قلبيّه خود را در آن اوقات كم كن بلكه قطع كن. و اين حاصل شود به اينكه اوقات خود را موظّف و معيّن كني و براي نماز كه متكفّل حيات ابدي تو است،وقتي خاصّ تعيين كني كه در آن وقت كارهاي ديگر نداشته باشي و قلب را تعلّقاتي نباشد؛ و نماز را با امور ديگر مزاحم قرار مده تا بتواني قلب را راحت و حاضر كني.»[8]
فلسفة اهميّت نماز اوّل وقت
در مورد فلسفة اهميّت نماز اول وقت و آثار و فوايد آن مي‌توان به موارد زير اشاره كرد:
الف) عادت دادن شخص به نظم.[9]
ب) وجود نشاط، آمادگي و حضور قلب بيشتر در اول وقت.[10]
ج) زمينه‌سازي جهت برگزاري جماعت بزرگ و اُنس و اُلفت و اتّحاد بيشتر مسلمانان.
توضيح آنكه: وقتي جامعه اسلامي مقيّد به خواندن نماز اول وقت باشند در هر منطقه غالب مردم هم‌زمان به نماز خواهند ايستاد اين مسأله آمادگي آنان را براي جماعت و ايجاد صفوف گسترده و پرجمعيت بيشتر مي‌كند. در حالي كه نماز در غير اوّل وقت، در بين زمانهاي مختلف پراكنده مي‌شود و از اجتماع و شكوه عبادي و اُنس و اُلفت مؤمنان در مراكز ديني مي‌كاهد.[11]
د) در روايتي از امام رضا ـ عليه السلام ـ مي‌خوانيم: وقتي وقت نماز فرا رسيد نماز را در اول وقت بجاي آر زيرا كه نمي‌داني در وقت بعدي چه اتفاقي خواهد افتاد.»[12] (و شايد در اثر اتفاق يا حادثه‌اي نتواني نماز را بجاي بياوري)
هـ) نماز خود كارهاي خير بلكه از بهترين كارهاي خير محسوب مي‌شود (حيّ علي خير العمل) و تعجيل در كار خير، در هر حال خوب و پسنديده است.
براي مطالعه بيشتر:
1 . يكصد پرسش و پاسخ دربارة نماز (دفتر اول و دوم).مجتبي كلباسي.
2 . آداب نماز، امام خميني(ره).
3 . حيات عارفانة فرزانگان (نماز اوّل وقت)، حسن صدري.
حديث اخلاقي:
امام صادق ـ عليه السلام ـ فرمود: همانا پيغمبر ـ صلي الله عليه و آله ـ فرستاد لشكري را پس چون كه برگشتند فرمود: آفرين باد بر گروهي كه به جاي آوردند جهاد كوچك را، و به جاي ماند بر آنها جهاد بزرگ. گفته شد اي پيغمبر خدا جهاد بزرگ چيست؟ فرمود: جهاد نفس است.[13]
پاورقی:
[1] . معارع، آيه 34.
[2] . ميزان الحكمة، محمد ري‌شهري. ج 4، ص 1645، مؤسسه دارالحديث، بيروت، 1419 هـ . ق.
[3] . ميزان الحكمة، ج 4، ص 1645.
[4] . سفينه البحار، شيخ عباس قمي، ج 5، ناشر: دارالاسوة، ص 151.
[5] . پيامدهاي عاشورا، جواد محدثي، ناشر: كوثر غدير، چاپ سوم، 1381.
[6] . ميزان الحكمة، ج 4، ص 1645.
[7] . همان.
[8] . آداب نماز، امام خميني(ره)، مؤسسة تنظيم و نشر آثار امام خميني(ره)، چاپ اول، بهار 1370.
[9] . يكصد پرسش و پاسخ دربارة نماز (دفتر اول). مجتبي كلباسي، ستاد اقامه نماز و احياء زكات، چاپ ششم، پاييز 82.
[10] . همان.
[11] . همان.
[12] . وسايل الشيعه، شيخ حرّ عاملي، ج 3، باب «استحباب الصلاة في اوّل الوقت» ص 87.
[13] . فروع كافي، ج 5، ص 12، «كتاب الجهاد»، «باب وجوه الجهاد»، حديث 3.
منبع:eteghadat.com/forum/topic-t10340.html
عضویت سریع
